Sunday, August 30, 2015

नारळीभात ( Coconut Rice )

साहित्य :
           तांदूळ २ वाट्या,  एक खोवलेला नारळ,  चिरलेला गूळ २ वाट्या,  काजू - बदाम तुकडे, बेदाणे, वेलदोडयाची पूड, तूप, ५ - ६ लवंगा.

कृती : 
        तांदूळ  धुवून निथळून ठेवावेत. अर्ध्या तासानंतर एका पातेल्यात पाणी उकळत ठेवावे. दुसरीकडे कढईत तूप गरम करून त्यात लवंगा घालून तळून तांदूळ घालावेत. तांदूळ मोकळा होईपर्यंत परतावे. मग त्यात नारळाचा चव घालून परत थोडावेळ परतावे. मग गरम पाणी घालावे. भात शिजत आल्यावर, काजू बदाम तुकडे, बेदाणे घालून हलवावे. भात पूर्ण शिजल्यावर त्यात चिरलेला गूळ घालावा. मंद आचेवर शिजवावे. गूळ पातळ होऊन विरघळल्यावर हलवून झाकण ठेवावे. खाली भात करपणार नाही याची काळजी घ्यावी. वेलदोड्याची पूड घालावी. खाताना भातावर थोडे ओले खोबरे पसरावे व तूप घालावे. गूळामुळे या भाताला खमंगपणा येतो. 

Wednesday, August 19, 2015

बाजरीचे उंडे ( Bajariche Unde )

साहित्य :
            बाजरी अर्धा किलो, मीठ, तेल, पाणी, दूध, गूळ. 

कृती : 
         मिक्सरवर  बाजरीचा रवा करून घ्यावा. एका पातेल्यात तीन वाट्या पाणी उकळत ठेवावे त्यात २ चमचे तेल व १/२ चमचा मीठ घालावे.  तेवढाच म्हणजे तीन वाट्या  बाजरीचा रवा घेऊन उकळलेल्या पाण्यात घालावा व त्याची चांगली उकड काढावी. उकड तयार झाल्यावर ती परातीत तेलाच्या हाताने चांगली मळून घ्यावी. त्याचे छोटे गोळे करून दिव्यासारखा / पणतीसारखा आकार द्यावा. एका मोठ्या पातेल्यात पाणी ठेऊन त्यावर चाळणीला तेल लावून ठेवावी. चाळणीवर हे उंडे पालथे ठेऊन त्यावर झाकण ठेवावे. १५ - २० मिनिटे वाफवून काढावेत. किंवा मोदक पात्रात वाफवले तरी चालतील. नंतर पाव लीटर दुधात २ ते ३ टेबलस्पून गूळ घालून विरघळल्यावर त्याबरोबर हे उंडे खायला द्यावेत. 
           गोड आवडत नसल्यास बाजरीच्या रव्यात मीठ, बारीक चिरलेली कोथिंबीर, हिरव्या मिरच्या बारीक करून घालाव्यात. 
           हा पदार्थ शक्यतो दिव्याच्या अमावस्येदिवशी केला जातो. काहीजण भिजवलेल्या कणकेचे दिवे करून वाफवतात.

पुरणाचे दींड ( Puranache Dind )

साहित्य :
            दीड वाटी हरभर्याची डाळ, दीड वाटी चिरलेला गूळ, वेलदोडयाची पूड / जायफळाची पूड, तीन वाट्या कणिक ( गव्हाचे पीठ ), चवीपुरते मीठ, तेल, चिमुटभर खाण्याचा सोडा.

कृती : 
           हरभर्याची डाळ धुवून पाणी घालून त्यात चिमुटभर खाण्याचा सोडा घालावा व कुकरमध्ये शिजवून घ्यावी. डाळ चाळणीवर ठेवून पाणी निथळून टाकावे. जाड बुडाच्या पातेल्यात डाळ घेऊन डावाने घोटावी. त्यात गूळ घालून परत शिजवून घ्यावे. पुरण तयार झाल्यावर खाली उतरवून त्यात वेलदोडयाची किंवा जायफळाची पूड घालावी. हे पुरण पुरणयंत्रातून बारीक करण्याची आवश्यकता नाही. पुरण शिजवताना त्यात डाव उभा ठेवून बघावा, तो जर बाजूला पडला तर अजून पुरण शिजले नाही असे समजावे. पण जर तो डाव खडा उभा राहिला तर पुरण तयार झाले.
          कणकेमध्ये मीठ घालून तेल लावून पोळीप्रमाणेच भिजवून ठेवा. त्या पीठाचे छोटे - छोटे गोळे करावेत. पुरी लाटून त्यात मधोमध पुरण घालून समोरासमोरच्या बाजू एकमेकांवर येतील अशा पद्धतीने घड्या घालून, आयताकृती दींड तयार करून, मोदक पात्रात ही दींड १५ - २० मिनिटे उकडून घ्यावेत. किंवा एका पातेल्यात पाणी घेऊन त्यावर चाळणी ठेवावी, चाळणीला थोडे तेल लावून त्यावर दींड ठेवून वर ताट झाकूनही उकडून घेता येतात. तुपाबरोबर खायला छान लागतात. नागपंचमीचे दिवशी हा पदार्थ केला जातो.
          धोंड्याच्या महिन्यात ( अधिक महिन्यात  ) याचप्रकारे, फक्त गोल आकाराचे धोंडे करून देवाला नैवेद्य दाखवला जातो.
             

बटाटे व पोह्याचे वडे ( Batate v pohyache vade )

साहित्य :
            ५ मध्यम आकाराचे बटाटे, १ बाऊल भिजवलेले पोहे, मीठ, तिखट, वडे तळण्यासाठी तेल.

कृती :
           बटाट्याची सालं काढून किसून घ्या. त्यात भिजवलेले पोहे, तिखट, मीठ घालून नीट कालवा. नंतर त्याचे गोल अथवा चपटे गोळे तयार करून मंद आँचेवर तळून घ्या. टोमेटो सॉस किंवा कोणत्याही चटणीबरोबर हे वडे चांगले लागतात.

चिंचेचे सार ( Tamarind Saar )

साहित्य :
            १ वाटी चिंचेचा कोळ, १/२ वाटी गूळ, तिखट २ टीस्पून, मीठ चवीनुसार, हिंग, दालचिनीपूड १/२ टीस्पून व लवंग पूड १/४ टीस्पून, १ चमचा किसलेले आलं, पाव वाटी तूप, जिरे, किसलेले कोरडे खोबरे २ चमचे, कोथिंबीर.

कृती : 
          १ ते दीड वाटी चिंच अर्धा तास भिजवावी. नंतर त्या चिंचेचा पाणी घालून - घालून पूर्ण कोळ काढून घ्यावा. कढईत तूप घालून जिर्याची फोडणी करावी, त्यातच हिंग, दालचिनीपूड व लवंगपूड, किसलेले आलं घालून चिंचेचा कोळ घालावा. हवे तेवढेच  पाणी घलावे, मग तिखट, मीठ, गूळ घालून हलवावे. खोबरे, कोथिंबीर घालून उकळावे.
          हे सार नुसते प्यायला पण चांगले लागते अथवा मुगाच्या खिचडीबरोबर, भाताबरोबर चांगले लागते.