मुंबई हलवा ( Mumbai Halwa )

साहित्य :

            १ वाटी कस्टर्ड पावडर ( कोणत्याही स्वादाची Flavored ),  ३ वाट्या साखर, ४ वाट्या पाणी, ४ चमचे तूप, काजूचे बारीक तुकडे.

कृती :   

            नाॅनस्टीक पॅनमध्ये पाणी व साखर पूर्ण विरघळून घ्या. मग त्यात कस्टर्ड पावडर मिसळावी, गुठळ्या राहू देऊ नये. मग हे मिश्रण गॅसवर शिजवायला ठेवावे. घट्ट होत आल्यावर त्यात तूप व काजूचे तुकडे घालून मंद आचेवर ढवळत रहावे. मग चांगले घट्ट झाल्यावर खाली उतरवून आधीच तूप लावून ठेवलेल्या थाळीत, थाळी हलवून नीट पसरावे. ५ मिनिटांनी वड्या पाडाव्यात.

             कस्टर्ड पावडर फ्लेवर्ड असल्यामुळे वेगळा ईसेन्स किंवा रंग घालण्याची गरज नाही.

              फेटोतील वड्या मॅंगो फ्लेवर्ड असल्याने पिवळ्या रंगाच्या दिसत आहेत.

गुलगुले ( गोड धीरडी ) ( Gulgule )

साहित्य :

             १ वाटी गूळ, २ वाट्या कणिक, पाव वाटी रवा, ४ चमचे तांदूळपिठी, चिमूटभर मीठ. 

कृती :

          १ गूळ ३ वाट्या पाण्यात पूर्णपणे विरघळवून घ्यावा. त्यात कणिक, रवा, तांदळाचे पीठ घालून नीट मिसळून घ्यावे. गुठळ्या राहू देऊ नवे. मग त्यात परत पाणी घालून पीठ धीरडी करण्या इतपत पातळ करून घ्यावे व मग मीठ घालून हलवावे. तव्याला तेल लावून पातळ धीरडी करावीत. गॅस मंद असावा. दोन्ही बाजूंनी नीट भाजून घ्यावे. खूप मऊ  व चविष्ट लागणारी ही धीरडी सगळ्यांना आवडतील. ऐनवेळेस पटकन खायला करण्यासारखा हा पदार्थ आहे.

गुळाच्या पोळ्या ( Gulachya Polya - Jaggery Roti )

साहित्य :

            गुळ तयार करण्यासाठी ........ १ किलो ( ४ वाट्या ) गुळ, १ वाटी पांढरे तीळ, १/२ वाटी बेसन, वेलदोडयाची पूड, तेल.

             पोळीसाठी  कव्हर ...... ४ वाट्या कणिक, १ वाटी मैदा, पाव वाटी बेसन, दीड वाटी रवा, चवीपुरते मीठ, तेल.

कृती :

            चांगला पिवळा मऊ गुळ घ्यावा. किसणीला, ताटाला व हाताला तेल लावून गुळ किसून घ्यावा. पांढरे तीळ भाजून कूट करून घ्यावा. थोड्या तेलावर बेसन चांगले खरपूस भाजून घ्यावे. मग गुळ, बेसन, तीळाचा  कूट, वेलदोडयाची पूड हे सर्व एकत्र करून तेल लावून नीट मळून मऊ गोळा करावा. त्यात बारीक खडे राहिले नाहीत ना याची खात्री करून घ्यावी. नाहीतर पोळी भाजताना गुळ बाहेर येऊ शकतो.

             कणिक, मैदा, बेसन, हे चाळून घ्यावेत. मग त्यात रवा, मीठ एकत्र मिसळून, तेलाचे कडकडीत मोहन घालून पीठ घट्ट 

( रोजच्या पोळ्यांप्रमाणे  ) भिजवून तासभर बाजूला ठेवावे. 

              पोळ्या करताना २ गोळे पीठाचे व एक गोळा गुळाचा असे तीनही सारख्याच आकाराचे छोटे गोळे हाताने चपटे करून घ्यावेत. लाटतांना तिन्ही गोळ्यांच्या  प्रथम पुरीपेक्षा लहान पण एकसारख्या आकाराच्या पार्ऱ्या लाटून मग मधोमध गुळाची व वर खाली पीठाची पारी ठेवून हाताने कडा जराशा दाबून घ्याव्यात. लाटण्याने आधी मधे व नंतर कडेने दाब देऊन पोळी लाटावी. गुळ पोळीच्या कडेपर्यंत पसरला पाहीजे. पोळी लाटण्यासाठी मैदा वापरावा. म्हणजे पोळी भरभर सरकेल. तव्यावर दोन्ही बाजूने पोळी छान खरपूस भाजावी. खाली उतरवून एका कागदावर ठेवावी. एकावर एक अशा पोळ्या न ठेवता, प्रत्येक पोळी स्वतंत्र  ठेवून गार झाल्यावर एकावर एक ठेवाव्यात. ही पोळी जराशी कडक पण खुसखुशीत होते. सुरीने पोळीचे चार भाग करावेत. 

                साजुक तुपाबरोबर पोळी छान लागते व खूप दिवस टिकते. प्रवासातही बरोबर नेता येते. लसणाची चटणी तोंडी लावायला चांगली वाटते. गूळ तयार करून ठेवलेला असला की, केंव्हाही पोळ्या पटकन करता येतात.

शंकरपाळी - खारी ( Shankarpali - Khari )

साहित्य :

            १ वाटी बारीक रवा, १ वाटी मैदा, २ चमचे ओवा, मीठ, तेलाचे मोहन पाव वाटी, तळण्यासाठी तेल.

कृती :

         ओवा मिक्सरवर जाडसर करून घ्यावा. रवा,मैदा, मीठ व ओवा एकत्र करून तेलाचे कडकडीत मोहन घालून सर्व नीट मिसळून घ्यावे व पाण्याने घट्ट भिजवून घ्यावे. १/२ तासाने पीठाचे मोठे गोळे करून घ्यावेत. मग पोळपाटावर मोठी पोळी लाटून कातण्याने अथवा सुरीने चौकट आकाराचे बारीक तुकडे करून ते कढईत तेल गरम करून घेऊन मंद आंचेवर तांबूस रंगावर तळावेत.  खुसखुशीत होतात.

आलू पालक ( Aloo Palak )

साहित्य :

             पालकची मोठी जुडी, ३-४ मध्यम आकाराचे बटाटे, ८-१० लसूण पाकळ्या, हिरव्या मिरच्या, मीठ चवीप्रमाणे, १ लिंबाचा रस, फोडणीसाठी तेल, मोहरी, हिंग, चवीपुरती साखर.

कृती :

           पालक निवडून, धुवून बारीक चिरून घ्यावा. कुकरमध्ये एका भांड्यात बटाटे व दुसर्या भांड्यात चिरलेला पालक, त्यातच हिरव्या मिरच्याचे तुकडे घालून ३ शिट्ट्या करून शिजवून घ्यावा. गार झाल्यावर त्यातील पाणी निथळून एका भांड्यात काढून बाजूला ठेवावे. मिक्सरमध्ये प्रथम लसूण घालून बारीक करून, त्यातच शिजलेला पालक घालून बारीक पेस्ट करावी. मग त्यात बाजूला काढून ठेवलेले पालकाचे पाणी घालून मिसळून घ्यावे. कढईत तेल व मोहरी, हिंग घालून फोडणी झाल्यावर त्यात बारीक केलेले पालकाचे मिश्रण घालावे, मीठ व चवीपुरती साखर घालून हलवावे. गरज वाटल्यास पाणी घालावे, पण फार पातळ करू नये. थोडावेळ शिजल्यावर खाली उतरवून त्यात लिंबू पिळावे. गार झाल्यावर या भाजीला दाटपणा येईल. भातावर अथवा पोळी, पुरीबरोबर सुद्धा ही भाजी चांगली लागते.

शंकरपाळी - गोड ( shankarpali - goad )

साहित्य :

            मैदा, १ वाटी पातळ केलेले तूप, १ वाटी साखर, १ वाटी पाणी, तळण्यासाठी तेल. 

कृती :

             तूप, पाणी, साखर हे तिन्ही एकत्र करून गॅसवर उकळत ठेवावे. साखर विरघळवून पाणी उकळल्यावर खाली उतरवावे व गरम असतानाच त्यात बसेल एवढा मैदा घालून घट्ट मळून घ्यावे. नंतर १/२ तासाने त्याचे गोळे करून पोळपाटावर  मोठी पोळी लाटून कातण्याने चौकट आकाराचे लहान - लहान तुकडे करून, तळावेत. 

          

चकली - भाजणीची ( Chakli - Bhajanichi )

साहित्य : 

           ६ वाट्या तांदूळ, ३ वाट्या हरबरा डाळ, दीड वाटी उडीद डाळ, पाऊण वाटी मूग डाळ, पाव वाटी जिरे, पाव वाटी धणे, १ वाटी पातळ पोहे, ओवा ३ चमचे, पांढरे तीळ ३ चमचे, मीठ, तिखट, हळद, हिंग, तेलाचे पाव वाटी मोहन, गरम पाणी, तळण्यासाठी  तेल.

कृती :

          प्रथम भाजणी करण्यासाठी ...... तांदूळ, हरबरा डाळ, उडीद डाळ व मूग डाळ धुवून घेऊन, उपसून, वेगवेगळे स्वच्छ फडक्यावर पसरून ठेवावे. साधारण ४ - ५ तासांनंतर ते वाळल्यावर, पण जरासे ओलसर असतांना कढईत एकानंतर एक असे भाजावे. पण फक्त ओलसरपणा जाऊन कोरडे होईपर्यंत थोडेसेच भाजावे. जास्त भाजू नये. तसेच पोहे, जिरे, धणे पण भाजून घ्यावे. हे सर्व एकत्र करून गिरणीतून दळून आणावे. साधारणपणे याची २ किलो भाजणी तयार होईल.

         चकल्या करताना ...... ४ वाट्या भाजणी घेतल्यास तेवढेच पाणी गरम करून घ्यावे. पीठामध्ये ओवा, तीळ, मीठ, तिखट, हळद, हिंग घालून सर्व एकत्र नीट मिसळून घ्यावे. मग त्यात पाव वाटी तेलाचे कडकडीत मोहन घालावे, पुन्हा नीट मिसळून घ्यावे.  गरम केलेले पाणी घालून पीठ घट्ट भिजवून घ्यावे. कढईत तळण्यासाठी  तेल गरम करत ठेवावे. चकलीपात्रात पीठ घालून कागदावर चकल्या नीट गोल पाडून घ्याव्यात. तेल तापल्यावर कागदावरील चकल्या अलगद उचलून तेलात सोडाव्यात व मंद आँचेवर तळाव्यात. 

          (  चकल्या कढईतून काढल्यावर एका लहान ताटात ठेवताना आवाज आला पाहीजे म्हणजे ती नीट तळली असे समजावे. पण ताटात काढताना जर बद्द आवाज आला तर ती अजून व्हायची आहे असे समजावे. )